Friday 3 February 2012

Το πέρασμα μέσα από πόρτες προκαλεί κενά μνήμης



Λίγο, πολύ, σε όλους μας έχει τύχει να μπούμε σε ένα δωμάτιο και να μη θυμόμαστε τι θέλαμε να κάνουμε,να βρούμε ή να πάρουμε.
Μία νέα έρευνα του καθηγητή ψυχολογίας του Πανεπιστήμιο Notre Dame, Gabriel Radvansky, υποδεικνύει ότι η διέλευση από πόρτες προκαλεί κενά μνήμης. «Η είσοδος ή έξοδος από μία πόρτα, λειτουργεί ως ένα "συνοριακό γεγονός" στο μυαλό, το οποίο ταξινομεί τις διάφορες δραστηριότητες και τις απομακρύνει», εξηγεί ο καθηγητής. «Η ανάκληση κάποιας απόφασης ή δραστηριότητας που έχει γίνει σε κάποιο άλλο δωμάτιο είναι δύσκολο να επιτευχθεί, επειδή έχει πλέον “αποθηκευτεί” σε κάποιον άλλον χώρο» Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην Τριμηνιαία Εφημερίδα της Πειραματικής Ψυχολογίας. Με την διεξαγωγή τριών πειραμάτων τόσο σε πραγματικά όσο και εικονικά περιβάλλοντα, οι συμμετέχοντες -όλοι σπουδαστές- κλήθηκαν να πραγματοποιήσουν κάποια εργασίες μνήμης, διασχίζοντας ένα δωμάτιο και καθώς διερχόντουσαν από μια πόρτα. Στο πρώτο πείραμα, τα άτομα χρησιμοποίησαν ένα εικονικό περιβάλλον και μεταφερόντουσαν από το ένα δωμάτιο σε ένα άλλο, επιλέγοντας ένα αντικείμενο σε ένα τραπέζι, το οποίο αντάλλασσαν για ένα αντικείμενο σε ένα διαφορετικό τραπέζι. Πραγματοποιούσαν το ίδιο πράγμα, ενώ απλά κινούνταν μέσα σε ένα δωμάτιο, δίχως να περνάνε κάποια πόρτα. Ο Radvansky διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντας φαινόταν να ξεχνάνε περισσότερο, όταν πέρναγαν μέσα από κάποια πόρτα, συγκριτικά με την κίνηση σε ένα δωμάτιο, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πόρτα ή «οριακές περιπτώσεις» παρεμποδίζει την ικανότητα κάποιου να ανακτήσει σκέψεις ή αποφάσεις που λήφθηκαν σε διαφορετικό δωμάτιο. Το δεύτερο πείραμα, που πραγματοποιήθηκε σε ένα πραγματικό περιβάλλον, απαιτούσε από τους σπουδαστές, να κρύψουν σε κουτιά τα αντικείμενα που επέλεγαν από το ένα τραπέζι και να το μεταφέρουν μέσα στο δωμάτιο και να επαναλάβουν το ίδιο, περνώντας μέσα από μία πόρτα. Τα αποτελέσματα στον πραγματικό περιβάλλον συνέπεσαν με αυτά στο εικονικό: το περπάτημα μέσα από κάποια πόρτα μείωνε την μνήμη. Το τελικό πείραμα σχεδιάστηκε για να ελεγχθεί εάν οι πόρτες στην πραγματικότητα διαδραματίζουν το ρόλο του ορίου για δραστηριότητες και αποφάσεις που πάρθηκαν σε κάποιο περιβάλλον, ή εάν η ικανότητα κάποιου να θυμηθεί συνδέεται με το περιβάλλον στο οποίο η απόφαση - στην περίπτωση αυτή, η επιλογή ενός αντικειμένου - δημιουργήθηκε. Προηγούμενη έρευνα είχε καταδείξει ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν την μνήμη και ότι πληροφορίες που αντλούνταν σε ένα περιβάλλον ανακτώνται καλύτερα όταν η ανάκτηση συμβαίνει στο ίδιο το περιβάλλον. Οι συμμετέχοντες σε αυτό το στάδιο, περνώντας μέσω διάφορων θυρών, οδηγήθηκαν πίσω στο χώρου από όπου ξεκίνησαν. Τα αποτελέσματα έδειξαν καμία βελτίωση στη μνήμη, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πράξη της μεταβίβασης από μια πόρτα χρησιμεύει ως ένας τρόπος για το μυαλό να ταξινομεί αναμνήσεις. Τελικά το η έκφραση «έκλεισε την πόρτα αυτή και τα άφησε όλα πίσω», έχει μία πιο κυριολεκτική σημασία, εκτός από μεταφορική...

Thursday 2 February 2012

Διάβασαν λέξεις στον εγκέφαλο

Ερευνητές αποκωδικοποίησαν τα κύματα εγκεφαλικής δραστηριότητας ασθενώνΔιάβασαν λέξεις στον εγκέφαλο




Ουάσινγκτον 

Η έκφραση «διαβάζω το μυαλό» αρχίζει να αποκτά κυριολεκτικό νόημα με τα πρόσφατα επιτεύγματα της επιστήμης. Ερευνητές κατόρθωσαν να αποκρυπτογραφήσουν τις σκέψεις ασθενών αναγνωρίζοντας συγκεκριμένες λέξεις από τα κύματα της εγκεφαλικής τους δραστηριότητας.
Αν και απέχουμε ακόμη πολύ από τις συσκευές ανάγνωσης της σκέψης που βλέπουμε σε κινηματογραφικές ταινίες, οι ειδικοί θεωρούν ότι η συγκεκριμένη ανακάλυψη ανοίγει τονδρόμο προς τη μελλοντική ανάπτυξη βοηθημάτων για ανθρώπους που έχουν χάσει την ομιλία τους.
Απ’ ευθείας στον εγκέφαλο
Το πείραμα διεξήχθη σε ασθενείς οι οποίοι επρόκειτο να χειρουργηθούν για σοβαρή επιληψία. Στις περιπτώσεις αυτές ένα πλέγμα ηλεκτροδίων τοποθετείται με χειρουργική επέμβαση σε μεγάλη επιφάνεια του εγκεφάλου και διατηρείται για αρκετό χρονικό διάστημα – μερικές φορές και ημέρες – έως ότου εντοπισθούν τα σημεία που πυροδοτούν τις επιληπτικές κρίσεις.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ με επικεφαλής τονΜπράιαν Πάσλεϊ ζήτησαν από 15 εθελοντές να ακούσουν μια σειρά από ηχογραφημένες λέξεις επί πέντε ως δέκα λεπτά ενώ κατέγραφαν την εγκεφαλική τους δραστηριότητα μέσω των πλεγμάτων ηλεκτροδίων.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας ως βάση αυτή την καταγραφή, ανέπτυξαν ένα μοντέλο στον υπολογιστή για να αποκωδικοποιήσουν τους ήχους που αντιστοιχούσαν στις λέξεις μέσα από το «μπερδεμένο κουβάρι» των εγκεφαλικών κυμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν και οι νευροεπιστήμονες γνωρίζουν ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί μετατρέποντας τα ερεθίσματα όπως οι λέξεις σε μοτίβα ηλεκτρικής δραστηριότητας, εως τώρα δεν είχαν μπορέσει να εντοπίσουν πραγματικά ένα τέτοιο μοτίβο.
Αναπαραγωγή λέξεων από τα κύματα
Ο Μπράιαν Πάσλεϊ και οι συνεργάτες του από το Μπέρκλεϊ φαίνεται όμως ότι τελικά το κατόρθωσαν. Στο τελικό στάδιο της μελέτης τους έβαλαν ξανά τους εθελοντές να ακούσουν μια διαφορετική σειρά από λέξεις για να δουν αν ο ηλεκτρονικός υπολογιστής θα μπορούσε να αναπαραγάγει κάποιες από αυτές μέσα από τα κύματα της εγκεφαλικής τους δραστηριότητας, κάτι το οποίο και συνέβη.
«Δεν πίστευα ότι ήταν δυνατόν να λειτουργήσει, όμως τελικά ο Μπράιαν τα κατάφερε»δήλωσε ο Ρόμπερτ Νάιτ, μέλος της ομάδας και διευθυντής του Ινστιτούτου Νευροεπιστημών Ελεν Γουίλς του ίδιου πανεπιστημίου. «Το μοντέλο του μπορεί να αναπαράγει τον ήχο που άκουσε ο ασθενής και μπορείς πραγματικά να αναγνωρίσεις τις λέξεις, αν και όχι σε τέλειο βαθμό».
Όπως περιγράφεται στη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση«PLoS Biology», το μοντέλο επετύγχανε καλύτερα αποτελέσματα όταν καταγραφόταν η δραστηριότητα στην άνω κροταφική έλικα – μια περιοχή η οποία εμπλέκεται στον μηχανισμό της ακοής ενώ ταυτόχρονα θεωρείται ότι αποτελεί κέντρο «ανώτερης τάξης» λειτουργιών όπως η απόδοση γλωσσικού νοήματος στους ήχους που ακούμε.
Τα βοηθήματα του μέλλοντος
Αν και αποτελεί προς το παρόν μόνο ένα μικρό πρώτο βήμα, το επίτευγμα θεωρείται πολύ σημαντικό εφόσον ανοίγει δρόμους για τη μελλοντική ανάπτυξη συσκευών οι οποίες θα προσφέρουν τη δυνατότητα επικοινωνίας σε ανθρώπους οι οποίοι έχουν χάσει την ικανότητα ομιλίας ή βρίσκονται σε κωματώδη κατάσταση. Βεβαίως τόσο οι επιστήμονες που μετείχαν στη συγκεκριμένη μελέτη όσο και άλλοι ειδικοί σπεύδουν να τονίσουν ότι ακόμη βρισκόμαστε πολύ μακριά από κάτι τέτοιο.
«Ενδεχομένως η τεχνική θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη μιας εμφυτεύσιμης συσκευής που θα βοηθά στην ομιλία. Επόμενο βήμα είναι να δούμε αν μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε μια λέξη όταν κάποιος τη φαντάζεται» δήλωσε ο κ. Νάιτ, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η δημιουργία μιας συσκευής που θα «μεταφράζει» τις σκέψεις σε λέξεις θα είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Στους φόβους που εκφράζονται ότι οι προσπάθειες του είδους οδηγούν σε τεχνολογίες οι οποίες θα μπορούν να διαβάζουν κρυφά τις σκέψεις μας ή θα χρησιμοποιούνται σε ανακρίσεις, οι ειδικοί απαντούν κατηγορηματικά ότι αυτά ανήκουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. «Για να κάνεις αυτό που κάναμε θα πρέπει να ανοίξεις το κρανίο κάποιου και να ζητήσεις τη συνεργασία του» υπογράμμισε ο κ. Νάιτ.